Herritarrek aitorpena euskaraz egin dezaten animatzeko ‘Ogasunarekin euskaraz!’ kanpaina aurkeztu dute hamabostgarrenez Beasaingo, Ordiziako, eta Lazkaoko Udalek elkarlanean.

Gipuzkoan, apirilaren 8an zabalduko da 2024ko errenta aitorpena egiteko eskaintzen diren aukeretan lehena eta datorren ekainaren 30era bitarte egongo da zabalik.

Leire Artola Beasaingo alkateak, Kepa Zubiarrain Lazkaoko alkateak eta Adur Ezenarro Ordiziako alkateak Beasaingo Udalean egindako prentsa agerraldian eskaini dituzte gaur egun errenta aitorpena egiteko bideak eta xehetasunak. 2010az geroztik egiten den kanpaina da honakoa eta azken urteotan bezala, kanpainaren helburua euskaraz egiten diren errenta aitorpen kopurua handitzea eta horretarako herritarrei jarraibideak eskaintzea da.

Errenta aitorpena egiteko bideak eta datak

Gaur egun errenta aitorpena aurkezteko hiru bide daude eta guztietan erabil daiteke euskara:

● Auto-likidazio proposamena. Martxoaren 31tik ekainaren 30era herritarrek autolikidazio proposamenak jaso eta onartzeko aukera izango dute. Jasotako proposamena onartzerakoan, euskaraz egin nahi duzula esan eta aurrerantzean Ogasunak agiriak euskaraz bidaliko dizkizu.

● Mekanizatua. Errenta mekanizaturako hitzordua eskatzeko epea apirilaren 4an hasiko da. Hitzordua hartzerakoan, Ogasunarekin harremanak euskaraz izan nahi direla adierazi behar da. Ogasunarekin bulegoko aurrez aurreko harremanak, nahiz telefono edo Internet bidezkoak euskaraz egin daitezke. Horrez gain, Ogasunak sinatzeko duen orria ere euskaraz jaso daiteke.

● Internetez, Zergabidea atariaren bitartez. Errenta aitorpena Internetez edo bulegoan bertan egin nahi dutenek apirilaren 3tik ekainaren 30era arteko epea izango dute horretarako. Errenta programaren euskarazko bertsioa jaitsi Internetetik eta hobetsitako hizkuntza atalean euskara aukeratu behar da. Aholkularitza edo finantza erakunde batean egiten baduzu, euskaraz egiteko eska daiteke. Beste modu batean egiten bada (finantza erakunde batean, adibidez), euskaraz egiteko eska daiteke.

Euskaraz egindako aitorpen kopuruak goruntz egin dezala

Azken 2 urteetan, Beasainen eta Ordizian euskaraz egin diren errenta aitorpenen ehunekoa egonkortu bada ere -Lazkaon handituz joan da-, hiru herrietako udal ordezkariek kopurua handitzen jarraitzeko gonbitea zabaldu dute. Mantso mantso bada ere urtetik urtera kopuruak goruntz egiteko joera hori ez etetea eskatu dute.

Euskararen aldeko keinu hau egitera gonbidatu nahi dituzte herritarrak. Aukera badago euskaraz jarduteko, baita errenta aitorpenean ere, era oso errazean gure hizkuntzan egin daiteke. Hori ikusarazi eta errazteko kanpaina da hau, gure hizkuntzaren erabilera sustatzekoa. Beraz, euskararen aldeko aukeraz baliatuz, errenta aitorpena euskaraz eginez, euskarari ere aitorpena egiten zaiola nabarmendu dute hiru ordezkariek.

Ateak Ireki 2025 egitasmoak, hirugarren urtez jarraian, Ipar Ameriketako 16-25 urteko euskal jatorriko gazteak ekarriko ditu Goierrira udan. Egonaldia bertako familiekin egidute, ekainaren 28tik hasi eta uztailaren 20ra arte. Gaur aurkeztu da egitasmoa Ordizian, Goieki Garapen Agentziaren egoitzan egin den ekitaldian. 

Ekainaren 28an iritsiko dira diasporako gazteak Goierrira. Astean zehar, Maizpide barnetegian jasoko dituzte euskara eta kultura eskolak, eta asteburuetan familiekin egoteko denbora izango dute. Horrez gain, lehen astean, Euskal Herriko Unibertsitatearekin elkarlanean, uda ikastaroetako euskal dantza ikastaroetan parte hartzeko aukera izango dute. Gainera, egun osoko irteerak antolatu dira, eta Goierri hobeto ezagutzeko hainbat bisita eta ekintza egingo dituzte. 

Aurkezpenean, Asier Areitio Eusko Jaurlaritzako Kanpo Ekintzako eta Erakunde Multilateraletarako Zuzendariak, Irune Berasaluze Gipuzkoako Foru Aldundiko gobernantza diputatuak, Iñaki Goirizelaia Batzen elkarteko lehendakariak, eta Adur Ezenarro Goiekiko lehendakariak parte hartu dute.

Areitiok gogorarazi du, "diaspora ez dela iraganeko gauza, komunitate bizi eta aberatsa" baizik. Horregatik, bere zuzendaritzatik, "Diasporaren inguruko gogoeta" sustatu nahi dutela azaldu du, batetik, "euskal etxeak berrindartu eta berriak zabalduz", baina baita proiektu berriak bultzatuz ere, eta Ateak Ireki egitasmoa jarri du horren adibide modura. Berasaluzek berriz, "diaspora euskararen zortzigarren lurraldea" dela ekarri du gogora, eta egitasmo honen garrantzia azpimarratzearekin batera, "Goierriko familiak animatu" nahi izan ditu, kanpotik datozen ikasle hauek beraien etxeetan har ditzaten.

Ezenarrok, berriz, Ateak Ireki "Goierrin errotzen doan ekimena" dela azaldu du, eta dagoeneko hirugarren urtea beteko duela. Hala, "hobetzen eta indartzen" doala dio, "hau fondoko lasterketa bat da, eta harremanak iraunkortzeko lanean" segi behar dela uste du. "Euskaldun asko dago munduan zehar, eta komunitatea pertsonen arteko harremanen bidez eraikitzen da; proiektu hau da horren adibide. Goierritik ere komunitate horri ateak ireki nahi dizkiogu, gure kultura, izaera eta giro euskalduna, hori guztia eskaini gazte hauei". 

Jean Flesher NABO (North American Basque Organizations) erakundeko lehendakariak ere parte hartu du ekitaldian, Ameriketatik bidalitako bideo batekin. Bertan, euskal erakundeen eta euskal familien babesa eta laguntza eskertu nahi izan ditu. 

Goierriko familiei deia

Ateak Ireki 2025 egitasmoaren antolatzaileei Goierriko familiei dei berezia egin diete, Ipar Ameriketako euskal gazteei etxeetako ateak ireki diezaieten. "Etorkizuneko zubiak eraikitzeko, bizi guztirako harreman pertsonal estua lortzeko aukera paregabea da denontzat, aprobetxa dezagun".  

Goierrin hasita Euskal Herri osora zabaldu nahi den programa hau, etorkizunean, Estatu Batuetako euskal diasporatik mundu osora ere salto egitea da antolatzaileen asmoa. Proiektuak, epe ertain-ñizera begira, helburu zehatz hauek bete nahi ditu:

• Ipar Ameriketako euskal jatorriko gazteak euskararen eta euskal kulturaren aldeko pertsona aktiboak izatea.
• Goierriko familiekin biziz, betirako harreman pertsonalak sortzea.
• Euskal Komunitatearen aldeko pertsona aktiboak izanda, Goierriren nazioartekotzean laguntzea.
• Ipar Ameriketako Euskal komunitateko gazteak, Goierriko etxeetan jaso ahal izateko sarea osatzea.
• Elkar ezagutzea indartzea, batez ere gazteei begira. Zubiak eraikitzea.
• Trukea sustatzearen bidez Euskal Herriko gazteek euskal diaspora ezagutzeko bideak zabaltzea.
• Euskal Herria ezagutzea maila guztietan (euskara, kirola, dantza, bertsolaritza, musika, erakundeak, kooperatibak, gizarte eragileak, unibertsitateak...)

Ateak Ireki 2025 egitasmoa, Batzen Kultur Elkarteak antolatzen du, NABO elkartearekin eta Goiekirekin elkarlanean. Herri proiektu bat den heinean, Goierriko hainbat udalek eta elkartek ere parte hartzen dute. Laguntzaileen artean daude, besteak beste, Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua, Gipuzkoako eta Biziako Foru Aldundiak, Maizpide Euskaltegia, NABO (North American Basque Organizations), Goieki eta Goierriko Udalak, eta nola ez, gazteak euren etxeetan hartzen dituzten Goierriko familiak.

Aurtengo edizioan 46 gaztek eman dute izena, eta horietatik 33k izango dute aukera uda hontan Euskal Herria ezagutzeko. Gazte horietako gehienak, California, Idaho, Utah eta Nevada estatuetatik datoz.

Euskararen ehuntze-komunitatea

Etenik gabe ekinean dabilen euskararen eragile nagusia

Bat, eta bat, eta bat, eta beste bat... bi, gehi beste bat...gehiketa da gaigintza, txirikordan dabiltzan harien ehuna sortzen dugun bat eta bakar kolektiboak.Gaigintza da gehiketa kolektibo txirikordatua. Ehungintzaren artea. Ehundarron mugimendua. Ari eta ari, hariak gurutzatuz bidegurutzeetan. Ebakidura eta loturak hari fin edo lodien artean. Gorri, urdin edo zuriak... bat eta bakoitza bere-berea elkarri begira. Korapiloak, elkargune. Bakoitza norberea, nortasun bat eta bakar. Hari sendo eta ahul. Hari zahar edo berri. Ez deusa bakarrik, eta osoa,batera. Ehun! Guztion artean ehuna!

Ehundegi bat gara, bakartasunak batuz, gurutzatueta korapilatuz gabiltzan hari luze-laburren ehungileartisauak. Ixte zein irekitze. Korapilo, lotura etaaskatzeak. Eskuaren tenkatze eta lasaialdiarenmugimendua gara. Euskararen ehundegia. Garengeroaren ehundegia.

Zaharra da euskararen ehundegia. Hariz hari, hariaketa hariak batuz ekinean aritu izan garen herritar eta euskaltzaleak iragana bezainbat gara oraina. Euskara dugunak bezainbat oraindik ez dutenak. Euskararen aldekotasunak hizkuntza ezberdinak ditu, hiztun mota ezberdinak gara, eta guztiok osatzen dugu euskararen ehuna. Mugimenduan gabiltzanon ehuna.

Euskararen aldeko ekinek ehunka egun eta urtetan iraun dute geldialdirik gabe bidegile eta bidelagun ekintzaileei esker. Euskararen hurrengotaratzearen katebegigileak izan dira. Ezinbestean, euskarak bidegileak behar izan dituelako. Bidelagun nekaezinak, kolektiboa. Ekintza eta taldetasuna osatu duten euskaltzaleak. Ametsa, jolasa eta saretzea egia bihurtu duten talde zein mugimendu eragileak gara ehundegi honetako protagonista nagusiak.

Bat, eta bat... eta beste bat... bi eta bi, eta beste Bat. Baina bi edo bat, eta bat. Agian, beste bat. Edo,agian, bat eta erdi bat. Halere, euskarari emanak garen kolektiboaren marrazkia irteten den ehunean,ekina ahultzen ari da. Harien tenkatze eta lasatzea, mugimendua bakantzen sumatzen dugu mundu globalaren erritmoetan. Ezina. Ekinari eutsi eta eman ezina. Korapilo haundi samar bat ehunean kateatuta. Tenkatze lan minbera sortzen duena eskuetan. Multzoaren uztearen ondoriozko hustea. Hutsunea ageri da ehunean. Marrazkiaren zulo txikia. Gizartearen ardura kolektiboa besterentzen ari den unean, taldetasuna eta ekintzailetza gero eta urrunago suertatzen ari zaizkigu, eta ehunean badazulo bat, bete ezin duguna. Eskua ekinera iristen ez den ez-leku hori agertzen da gure begietan.

Bai. Agertzen da hutsartea euskararen ehunean. Eta gabiltza ekinean hari-gurutzeak osatuz, korapiloakhanditu eta lasaituz. Kolorez kolore. Ehunduraosatuz. Ilaraz ilara, elkar gurutzatuz. Elkar sendotuz.Euskararen ehun zulatua eder bilakatuz, gertu zeinurrutiko begiratuan. Zuloa, hari etena eta nahasturaere bagarelako. Euskararen ehundegian, baina, ekinada jarraipena. Ekina da artez bizirautea. Mugimendu soziala. Erakunde publiko, elkarte, langile eta etxekoak. Euskararen aldeko mugimendua gara. Euskarari emanak eta euskarari esker ekinean norizan nahi dugunak. Euskararen ehundegia gara. Garen geroaren ehungailu etengabeak.

Euskararen egunean, ehungile garen erakunde publikoei eta gizarte eragileei eupada handi bat zordiegu. Geldialdirik gabeko bidea da euskararen indarberritzearen bizitza, eta ekinean gabiltzanon ardura elkarren aitortza eginez, gure erronka berriei erantzuteko baldintza berriak sortzea.

Euskararen ehuntze ariketa guztion ardura da. Erakunde publikoona eta gizarte eragileona. Ekina ezinbestekoa da. Euskarak mugimendua behardu, bere-berea duen bizia mantendu eta geroz eta biziagoa izateko; euskararen distirak aniztasunetik guztiok zipriztindu gaitzan.

Euskara guztiona da. Hemen gauden eta etorriko diren guztiona. Irabaz dezagun elkarrekin euskararen bidea.

Euskaraz Bizi kanpainaren barruan, aurten ere euskara ikasteko edota maila hobetzeko ikastaroak doan eskainiko ditu Ordiziako Udalak.

Dirulaguntza hauek lortzeko, hainbat baldintza bete behar dira: Ordizian erroldatuta egotea, hamasei urte beteta izatea eta gutxienez %80ko asistentzia. Hala bada, matrikularen %100a ordainduko du udalak (beti ere, urteko gehienkoa 500 eurokoa izanda, 650 barnetegien kasuan).

Euskaltegien bidez ez ezik, lan mundutik ere bultzatu nahi da euskara ikastea. Hala, Ordizian erroldatuta egon gabe ere, egoitza Ordizian duten eta Euskara Plana martxan jarria duten lantegietako langileek ere lortu ahal izango dituzte laguntzak. Baita udalarekin euskara bultzatzeko hitzarmenen bat sinatua duten merkataritza establezimenduetako langileek edo kirol entrenatzaile eta begiraleek ere. Kasu horietan, matrikularen %85a itzuliko zaie ikasleei.

Euskaltegiak izen-emate kanpaina betean daude irailean, eta udaleko euskara sailetik, jendea animatu nahi dute. Goierrin dagoen euskaltegi sareak euskara ikasteko hainbat aukera eskaintzen ditu. Ordizian bertan, Goiztiri AEK euskaltegia dago; Beasainen, Udal Euskaltegia eta Goiztiri AEK; eta Lazkaon, Maizpide Euskaltegi-Barnetegia.

Euskara ikasten ari direnek, berriz, Mintzalaguna egitasmoaren bitartez ahozko euskara lagun giroan praktikatzeko aukera ere badute. Ekimen honetan parte hartzeko, Hitzaro Euskara Elkartera jo daiteke.

Informazio hau guztia jasotzen duten 400 eskuorri argitaratu ditu Udalak, eta egunotan banatuko ditu Ordiziako etxebizitzetan.